การควบคุมภายใน : เครื่องมือสำคัญของการดำเนินงานสหกรณ์

โดย นายกมลศักดิ์ นันตา

วันที่ 26 พ.ค. 2563 เวลา 08:47 น.

1793

การควบคุมภายใน : เครื่องมือสำคัญของการดำเนินงานสหกรณ์

การควบคุมภายในเป็นเครื่องมือควบคุมการดำเนินงานให้มีประสิทธิภาพ ช่วยป้องกันรักษาทรัพย์สินของสหกรณ์ และช่วยให้การปฏิบัติงานในขั้นตอนต่างๆ เป็นไปอย่างถูกต้อง รวมทั้งช่วยป้องปราม หรือลดความเสี่ยงในการทุจริตต่อหน้าที่ โดยการควบคุมภายในสหกรณ์มีวัตถุประสงค์หลักที่สำคัญ 3 ประการ คือ 1) ประสิทธิภาพและประสิทธิผลของการปฏิบัติงาน 2) ความเชื่อถือได้ของรายงานทางการเงิน 3) การปฏิบัติตามกฎหมายและกฎระเบียบของสหกรณ์

ซึ่งการควบคุมภายในของแต่ละสหกรณ์อาจมีความแตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับคณะกรรมการดำเนินการของสหกรณ์ได้ให้ความสำคัญกับวัตถุประสงค์ของการควบคุมภายในด้านใดมากกว่ากัน บางสหกรณ์อาจเน้น เรื่องการป้องกันมิให้ทรัพย์สิน มีการสิ้นเปลืองสูญเปล่า เสียหาย และปลอดภัยจากการทุจริต หรือเน้นความเชื่อถือได้ ถูกต้องของรายงานทางการเงิน หรือเน้นการปฏิบัติให้เป็นไปตามกฎหมาย ข้อบังคับ ระเบียบ สหกรณ์ ซึ่งระบบการควบคุมภายในที่ดี ไม่ควรมีมากหรือน้อยจนเกินไป และต้องแทรกอยู่ในขั้นตอนการปฏิบัติงานตามปกติ ประกอบกับต้องใช้อย่างถูกต้อง หากเข้มงวดเกินไปอาจส่งผลทำให้การปฏิบัติงานติดขัด เกิดความล่าช้า และการปฏิบัติงานไม่คล่องตัว

ทั้งนี้ สหกรณ์เป็นองค์กรที่เกี่ยวข้องกับการเงิน ดังนั้น เพื่อป้องกันการสูญเสียต่างๆ ในสหกรณ์ เช่น เงินสดขาดบัญชี สินค้าขาดบัญชี ลูกหนี้ค้างชำระนาน ดอกเบี้ยเงินกู้เรียกเก็บไม่ได้ การใช้สินทรัพย์อย่าง ไม่มีประสิทธิภาพ รวมถึงข้อผิดพลาดต่างๆ ในการปฏิบัติงาน สิ่งเหล่านี้ล้วนแต่เป็นการเพิ่มค่าใช้จ่ายและทำให้ทุนหมุนเวียนของสหกรณ์ลดลง ส่งผลกระทบถึงการดำเนินงานของสหกรณ์ในทุกด้าน และที่สำคัญส่งผลต่อภาพลักษณ์ของสหกรณ์ที่มีต่อสมาชิก ซึ่งปัญหาเหล่านี้ส่วนหนึ่งเกิดจากการขาดการควบคุมภายในที่ดี การควบคุมภายในจึงเป็นปัจจัยหนึ่งที่มีความสำคัญและอยู่เบื้องหลังความสำเร็จของสหกรณ์ไม่ว่าสหกรณ์ ขนาดเล็กหรือขนาดใหญ่ ซึ่งกลไกหนึ่งที่จะขับเคลื่อนการควบคุมภายในให้มีประสิทธิภาพ คือ ฝ่ายบริหารสหกรณ์ต้องมีนโยบายจัดให้มีระบบการควบคุมภายในที่เหมาะสมกับรูปแบบการดำเนินธุรกิจของสหกรณ์ และ ที่สำคัญต้องสร้างจิตสำนึก กระตุ้นให้เจ้าหน้าที่ในทุกระดับชั้นของสหกรณ์ตระหนักถึงความสำคัญของ การควบคุมภายใน และฝ่ายบริหารต้องปฏิบัติตนให้เป็นตัวอย่างที่ดีแก่เจ้าหน้าที่สหกรณ์

วีรพงษ์ ผลกลัด
นักวิชาการสหกรณ์ชำนาญการ
สำนักงานสหกรณ์จังหวัดสมุทรสาคร