7 มิถุนายน “วันสหกรณ์นักเรียน” จากพระราชดำริปลูกฝังแนวคิดวิธีการสหกรณ์ไปสู่เยาวชน

โดย นายกมลศักดิ์ นันตา

วันที่ 07 มิ.ย. 2565 เวลา 09:54 น.

2478

7 มิถุนายน “วันสหกรณ์นักเรียน”
จากพระราชดำริปลูกฝังแนวคิดวิธีการสหกรณ์ไปสู่เยาวชน

สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงตามรอยเบื้องพระยุคลบาท พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ในการนำระบบการสหกรณ์มาส่งเสริมให้มีการปฏิบัติใช้ในการดำรงชีวิตของราษฎร ทรงรับสั่งกับอธิบดีกรมส่งเสริมสหกรณ์ (นายเสงี่ยม มาหมื่นไวย) เมื่อวันที่ 7 มิถุนายน 2534 ให้มีการจัดการเรียนรู้วิชาการสหกรณ์ ในโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน

จากพระมหากรุณาธิคุณที่ทรงมีต่อการพัฒนางานสหกรณ์ กรมส่งเสริมสหกรณ์ในฐานะหน่วยงานภาครัฐที่มีหน้าที่ในการส่งเสริมสนับสนุน และกำกับดูแลการดำเนินงานของขบวนการสหกรณ์ จึงได้น้อมนำพระราชดำริมาดำเนินการ โดยการจัดทำหลักสูตรการเรียนการสอนด้านการสหกรณ์ในโรงเรียน และการจัดกิจกรรมด้านการสหกรณ์ในโรงเรียนขึ้น และกำหนดให้วันที่ 7 มิถุนายน ของทุกปี เป็น “วันสหกรณ์นักเรียน” เพื่อเฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ที่ทรงริเริ่มโครงการจัดกิจกรรมสหกรณ์นักเรียน เพื่อเสริมสร้างความรู้และปลูกฝังหลักการและวิธีการสหกรณ์ให้กับเยาวชน

“... เรื่องสหกรณ์โรงเรียนก็เป็นงานหนึ่งที่ข้าพเจ้าพยายามจัดให้มีขึ้นทุกแห่ง..” ความตอนหนึ่งในสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีที่ทรงพระราชทานลงตีพิมพ์ในหนังสือ 40 ปี โรงเรียน ตชด.เมื่อวันที่ 27 มีนาคม 2539 ถึงแนวพระราชดำริการจัดตั้งสหกรณ์นักเรียนในโรงเรียน

ด้วยสายพระเนตรอันยาวไกล ในการปลูกฝังแนวคิดแนวปฏิบัติตามอุดมการณ์ หลักการ และวิธีการสหกรณ์ ให้แก่เด็กและเยาวชนไทย จึงมีพระราชดำริเมื่อวันที่ 7 มิถุนายน 2534 ให้มีการจัดตั้งสหกรณ์นักเรียนในโรงเรียนขึ้น โดยเริ่มที่โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน ภายใต้โครงการตามแผนพัฒนาเด็กและเยาวชนในถิ่นทุรกันดาร ตามพระราชดำริ

ต่อมากรมส่งเสริมสหกรณ์ ได้กำหนดให้วันที่ 7 มิถุนายนของทุกปีเป็น “วันสหกรณ์นักเรียน” มีการจัดกิจกรรมเป็นประจำทุกปี พร้อมกันทุกจังหวัดทั่วประเทศ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี และเพื่อให้เกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้เรื่องสหกรณ์นักเรียนระหว่างโรงเรียนต่าง ๆ อีกทางหนึ่งด้วย

พระองค์ทรงใช้โรงเรียนเป็นศูนย์กลางในการพัฒนาเด็กและเยาวชนให้ได้รับโอกาสและเรียนรู้ฝึกฝนพัฒนาตนเอง โดยอาศัยการมีส่วนร่วมของ ทุกภาคส่วน ทั้งครู นักเรียน ผู้ปกครอง และชาวบ้านในชุมชน ซึ่งจะช่วยให้เด็กได้เรียนรู้และมีทักษะในการทำงานร่วมกัน ฝึกการวางแผน ร่วมกันคิดร่วมกันทำและแก้ไขปัญหาตามแนวคิดและวิธีการของสหกรณ์

ปัจจุบันมีโรงเรียนที่ได้รับการบรรจุไว้ในแผนงานการส่งเสริมกิจกรรมสหกรณ์นักเรียนทั่วประเทศ รวมทั้งสิ้น 30,525 โรงเรียน ประกอบด้วย โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน 218 โรงเรียนโรงเรียนพระปริยัติธรรม(ใน กพด.) 69 โรงเรียน โรงเรียนพระปริยัติธรรม(นอก กพด.) 339 โรงเรียน โรงเรียนสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (ใน กพด.) 200 โรงเรียน

โรงเรียนสังกัดกรุงเทพมหานคร 39 โรงเรียน โรงเรียนสังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 8 โรงเรียน โรงเรียนในสังกัดสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษาเอกชน (สช.) 19 โรงเรียน โรงเรียนสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน 29,642 โรงเรียน โดยมีโรงเรียนต้นแบบการจัดการเรียนรู้การสหกรณ์ 1,103 โรงเรียน และมีครูผู้สอนที่ผ่านการอบรมครูสหกรณ์ 15,090 คน